Skóra ludzka, szczególnie twarzy i rąk jest ciągle eksponowana na promienie ultrafioletowe (UVR), zawarte w spektrum promieniowania słonecznego, niezależnie od pory roku. Konsekwencją ciągłego działania UVR, jak oceniono na podstawie badań laboratoryjnych i obserwacji klinicznych jest przyspieszone starzenie się skóry i powstawanie nowotworów. U niektórych osób obserwuje się również rozwój nadwrażliwości na promienie ultrafioletowe, popularnie nazywanej „uczuleniem na słońce". Wiele działań niepożądanych wynikających z nadmiernej ekspozycji skóry na UVR przypisuje się zdolności promieniowania słonecznego do uszkadzania materiału genetycznego w komórkach (DNA). Zdolności te posiadają zarówno krótkie promienie ultrafioletowe UVB (290-320 nm), jak i długie UVA (320-400 nm).

Podczas całego roku jesteśmy ciągle narażeni na promienie UVA, które mają także zdolność głębokiego wnikania do skóry właściwej i uszkadzania włókien kolagenowych, natomiast UVB działa głównie w miesiącach wiosenno-letnich. Ponadto przed działaniem promieni UVA, w przeciwieństwie od UVB, nie chronią nas szyby okienne ani samochodowe. Stąd wynika jednoznacznie, że skórę przed działaniem promieni ultrafioletowych należy chronić przez cały rok, również zimą, szczególnie w odniesieniu do protekcji jej przyspieszonego starzenia się.

Naturalne mechanizmy ochrony skóry przed słońcem

Nasza skóra ma własne mechanizmy chroniące ja przed szkodliwym wpływem nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Należy do nich przede wszystkim pogrubienie naskórka oraz wzmożona produkcja melaniny przez melanocyty. Gromadzenie się tego barwnika powoduje brązowe zabarwienie skóry - opaleniznę, a równocześnie stanowi naturalny filtr, chroniący DNA komórek przed niekorzystnym działaniem promieniowania ultrafioletowego, zabezpiecza przed fotostarzeniem, powstrzymuje tworzenie wolnych rodników. Pogrubiały naskórek tworzy barierę mechaniczną, dzięki której mniej promieniowania UV dociera do skóry.

Te naturalne mechanizmy obronne nie są jednak wystarczające, szczególnie dla osób z jasną karnacją. Obecnie naukowcy i specjaliści dermatolodzy są zgodni, że należy w codziennym życiu stosować szeroką fotoprotekcję, przez którą rozumie się unikanie ekspozycji skóry na UVR w godzinach około południowych, noszenie odpowiedniej odzieży ochronnej oraz stosowanie preparatów zawierających filtry pochłaniające/odbijające promienie UVB i UVA.

Niestety pomimo wielu informacji dotyczących zagrożeń wynikających z nadmiernej ekspozycji skóry na promienie słoneczne oraz wskazówek dotyczących ochrony skóry przed słońcem, rokrocznie wielu nierozsądnych urlopowiczów ulega oparzeniom słonecznym, których występowanie ściśle koreluje z ryzykiem rozwoju nowotworów skóry w późniejszym czasie.

Zagrożenia wynikające z nadmiernej ekspozycji na słońce

Nieprawidłowo korzystając z kąpieli słonecznych możemy spodziewać się wielu działań niepożądanych, występujących natychmiastowo, do których należy rozwój rumienia (zaczerwienienia) skóry, obrzęku, oparzenia z towarzyszącym bólem, pieczeniem skóry, a niekiedy rozwojem gorączki. Do odległych działań niepożądanych zaliczamy przesuszenie skóry, utratę jej elastyczności, powstawanie zmarszczek, nieregularne rozmieszczenie pigmentu (przebarwienia), powstawanie rozszerzonych naczyń krwionośnych i w odległym czasie (nawet po kilkunastu latach) rozwój nowotworów skóry.

Ze względu na te wszystkie opisane powyżej zagrożenia bardzo ważne jest stosowanie odpowiednich środków ochrony przeciwsłonecznej oraz przestrzeganie zasad bezpiecznego korzystania ze słońca.

Podstawą prawidłowej ochrony przeciwsłonecznej jest stosowanie preparatów z filtrami o odpowiednio wysokich wskaźnikach ochrony przeciwsłonecznej. Ze względu na różne właściwości naszej skóry niezbędne jest również dobranie odpowiedniego preparatu. Kierując się doborem należy wziąć pod uwagę, czy nasza skóra jest skłonna do podrażnień, czy jest naczynkowa, trądzikowa ze skłonnością do łojotoku, czy występują na niej przebarwienia, a także czy była poddawana zabiegom z zakresu dermatologii estetycznej (np. mezotermii, peelingom, procedurom laserowym). Obecnie dostępne preparaty zawierają różnie dobrane składniki, zapewniające każdej cerze odpowiednią pielęgnację i poczucie komfortu.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie preparatu przeciwsłonecznego?

Pierwszym elementem, na który powinniśmy zwrócić uwagę kupując preparat ochronny jest wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej SPF (Sun Protection Factor), którego wartość mieści się w zakresie od 2 do 50. Żaden preparat nie zatrzymuje jednak w 100% promieniowania UVB, na podstawie badań wiadomo, że np. kosmetyk posiadający wskaźnik o SPF 30 zatrzymuje 97% promieni ultrafioletowych docierających do skóry. Dobry produkt przeciwsłoneczny musi zawierać równocześnie filtry pochłaniające promienie UVA i UVB. Preparaty do ochrony przeciwsłonecznej powinny też charakteryzować się dobrą tolerancją przez skórę, przyjemną konsystencją, brakiem toksyczności, właściwości fototoksycznych i fotoalergicznych, fotostabilnością i wodoodpornością.

Rodzaje filtrów przeciwsłonecznych

Filtry przeciwsłoneczne dzieli się na chemiczne, złożone z substancji organicznych o silnych właściwościach absorbujących promienie UV oraz fizyczne (mineralne). Filtry mineralne tworzą na skórze fizyczną barierę odbijającą promienie słoneczne. Zawierają zmikronizowane minerały: dwutlenek tytanu lub tlenek cynku, dzięki czemu krem z filtrem nie zostawia na skórze widocznego osadu. Filtry chemiczne to substancje, które wnikają w powierzchowne warstwy naskórka i pochłaniają energię światła słonecznego, przetwarzając ją na nieszkodliwe ciepło.

Najskuteczniejsze filtry chemiczne to Tinosorb M, Tinosorb S, Parasol 1798, Mexoryl XS i Mexoryl XL. Wszystkie powyższe filtry chronią zarówno przeciw UVA, jak i UVB i są bardzo skuteczne.

Na podstawie opracowania dr hab. n. med. Joanny Narbutt, Łódź


Katalog konsumencki: Zobacz i oceń